Troponin Nedir? Neden Yükselir? Troponin Normal Değerleri
Troponin, kalp ve iskelet kası kasılmalarını düzenlemeye yardımcı olan bir grup proteine verilen isimdir. Troponinler normalde kanda çok düşük seviyede bulunur. Kalp krizi gibi kalp kasında hasar oluşturan bir durumun ardından kalp kası içerdiği troponini kana bırakır ve kandaki troponin seviyesi yükselir. Bu nedenle troponin testi kalp hasarı belirteci olarak kullanılır. Böylece kanda ölçülen troponin seviyeleri değerlendirilerek kalp krizi tanısı konulabilir. Kanda tespit edilen çok yüksek troponin seviyeleri, genellikle bir kişinin yakın zamanda kalp krizi geçirdiğinin göstergesidir
Troponin nedir?
Troponin nedir sorusu kısaca kalp ve iskelet kasında bulunan bir proteindir şeklinde cevaplanabilir. İskelet kasları ve kalp kası çizgili kasları oluşturur ve bu iki grup kas da troponin içerir. Troponinler sadece çizgili kaslarda bulunur, yani vücutta bulunan mide bağırsak, böbrek gibi organların kasları olan düz kaslarda mevcut değildir. Troponinlerin Troponin T (TnT), Troponin I (TnI), Troponin C (TnC) olmak üzere üç alt tipi vardır. Kalsiyuma bağlanan: TnC, inhibitör olan: TnI, tropomiyozine bağlanan: TnT olarak sınıflandırılır. Bu formlardan her biri farklı görevlere sahiptir. Bu troponinler kasılmadan sorumlu aktin ve miyozin isimli proteinleri uyararak kas kasılmasına yardımcı olur.
Troponin testi nedir?
Troponin testi, kalp krizini tespit etmek için kullanılan bir kan testidir. Troponin, normal şartlarda kalp kaslarında bulunan bir protein türüdür. İskelet kaslarında da mevcut olmasına rağmen kalp kaslarında özel spesifik formlarda bulunması nedeniyle kalp ile ilgili ölçümlerde oldukça faydalıdır. Normal şartlarda kanda bu proteine rastlanmaz, ancak kalp kasları hasar gördüğünde troponin serbest kalarak kan dolaşımına geçer. Kanda tespit edilen yüksek troponin seviyeleri, kişinin yakın bir zamanda kalp krizi geçirdiği anlamına gelebilir. Kalbe giden kan akışı, damar tıkanıklığı gibi bir nedenle engellendiğinde kalp krizi gelişir. Bu kan akışı blokajı ölümcül olabilir. Bununla birlikte hızlı teşhis ve tedavi hayat kurtarıcıdır. Troponin testi enjektörle koldaki toplar damarlardan alınan kan numunesiyle yapılır.
Kardiyak spesifik troponin nedir?
Troponin alt tiplerinden TnT ve TnI'nın kalp kasına spesifik özel alt tipleri bulunur. Bu şekilde sadece kalbe özgü troponinlere kardiyak spesifik troponinler denir. Kalbe özgü bu iki alt tip troponinler kısaca kardiyak spesifik cTnI ve cTnT şeklinde isimlendirilir. Göğüs ağrısı olan hastalarda kalp sorunu düşünülüyorsa kardiyak spesifik troponinlerin (cTnI ve cTnT) değerlerine bakılır. Kalpteki hasar ne kadar fazlaysa kanda cTnI ve cTnT seviyeleri o oranda yüksek bulunur.
Kalp krizinden 3 ila 4 saat sonra kan değerleri yükselir. 15-24 saat içinde en yüksek seviyeye gelir. Kanda 7-14 gün yüksek şekilde kalabilir. Sonrasında yavaş yavaş düşerek normal seviyesine iner. Troponinlerle beraber kalp hasarını gösteren Ck-mb, miyoglobin gibi diğer bazı belirteçlere de bakılabilir. Fakat en doğru takip troponin testi ile mümkündür.
Troponin testi ne zaman istenir?
Troponin testi başvuran hastada kalp krizinden şüphelendiği zaman istenir. Genellikle hasta göğüs ağrısı şikayeti ile acil servise başvurduğunda yapılır ve negatif çıkarsa 6 saat sonra tekrar edilir. Göğüs ağrısı başladıktan 12 saat sonra troponin seviyeleri hala düşükse, kalp krizi pek olası değildir. Bununla birlikte bu testle birlikte EKG gibi tanıyı destekleyici başka tetkiklere de gereksinim vardır. Peki troponin kaç olursa tehlikeli? Eğer kandaki troponin seviyeleri 0.06 ng/mL'nin üzerine çukmışsa kalp kasında hasar ve kalp krizi gelişebilir. Bu sebeple bı seviyenin üzerini görmesinin tehlikeli olduğu söylenebilir.
Troponin testi kullanım alanları nelerdir?
Troponin testi en sık olarak kalp krizi teşhisinde kullanılır. Kalp kaslarına giden kan akışının sınırlanması sonucunda göğüs ağrısıyla sonuçlanan bir durum olan anjinanın izlenmesinde de kullanılır. Angina bazen ilerleyerek kalp krizine yol açar, bu nedenle erken dönemde teşhisi ve tedavi edilmesi önemlidir.
Troponin normal değeri nedir?
Kardiyak spesifik troponinler olan cTnT ve cTnI normalde de eser miktarda kanda bulunur. Fakat bu o kadar azdır ki ihmal edilir, zaten çoğu laboratuvarda standart kan testleri ile ölçülemez. Bununla birlikte troponin seviyesindeki küçük artışlar bile kalbe bir miktar zarar geldiğini gösterebilir. Önemli ölçüde yükselmiş troponin seviyeleri, özellikle birkaç saat içinde yükselir ve düşerse, kalp hasarının güçlü bir göstergesi olarak kabul edilir. Sonuçlar nanogram/mililitre (ng/mL) veya litre (ng/L) olarak verilir. Farklı laboratuvarlar biraz farklı normal aralıklar kullanır ve sonuçlar, yapılan troponin testinin türüne bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle en doğrusu sonuçları testi isteyen eden doktora danışmaktır. Hastanelerde kanda daha kısa sürede yükselmesi nedeniyle daha çok cTnT düzeyi tercih edilir.
cTnT Referans Değeri: < 0,01 ng/mL (mcg/L) ya da 10ng/L
(Bazı laboratuvarlara göre bu değer 0,03 ng/mL ya da 30ng/L'dir.)
cTnI Referans Değeri: < ya da = 0.04 ng/mL (mcg/L)
(Bu referans değerleri 17 yaş üstü yetişkinlerde geçerlidir. 17 yaşın altındaki hastalar için referans değerler saptanmamıştır.)
Değerlerin referans değerlerinden düşük olması düzeyin normal olduğunu anlamına gelir. Bununla birlikte, son araştırmalara göre, kadınlar mevcut "normal" sınırın altındaki seviyelerde de kalp krizi geçirebileceğini öne sürülmekte.
Yüksek hassasiyetli kardiyak troponin (hs-cTn)
Troponin testinin ilk kullanımından bu yana, kalp krizini daha hızlı ve doğru bir şekilde teşhis etmeye yardımcı olmak için birkaç nesil daha rafine ve daha güvenilir testler geliştirildi ve kullanıldı. Yüksek hassasiyetli kardiyak troponin, daha düşük troponin seviyelerini tespit edebilen daha yeni bir test türüdür. Bu, kalp hasarı ve akut koroner sendromu daha erken teşhis etmeye yardımcı olabilir. En doğru bilgi için hangi tür troponin testi yapıldığı ve sonuçların anlama geldiği doktora sorulmalıdır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki birçok laboratuvar artık FDA tarafından 2017'de onaylanan troponin testinin yüksek hassasiyetli bir sürümünü (hs-cTnT) kullanmakta. Bu yeni test, yüksek troponin seviyelerini önceki sürümlerden daha erken tespit edebilir. Troponin T için normal aralık 0 ile 10ng/L arasındayken yüksek hassasiyetli kardiyak troponin (hs-cTn) için normal değerler 3-14ng/L'dır.
Troponin yüksekliği neden olur?
Yüksek troponin seviyeleri acil bir kırmızı alarm durumudur. Seviye ne kadar yüksek olursa kalp hasarı olasılığı o kadar fazladır. Sonucun yüksek çıkması her zaman miyokard enfarktüsünün (kalp krizi) göstergesi değildir. Kalp kası hücre hasarına yol açan diğer bazı durumlar da troponin seviyelerinde yükseklikliğe neden olabilir. Troponin yüksekliği yapabilen durumlardan bazıları:
-miyokardit: kalp kası iltihabı
-perikardit: kalp zarı iltihabı
-endokardit: kalp kapakçık iltihabı
-kalp cerrahisi,
-unstabil (kararsız) angina: Kalbi besleyen damarlarda tıkanıklık nedeniyle zaman zaman göğüs ağrısı olması
-konjestif kalp yetmezliği
-böbrek yetmezliği
-pulmoner emboli (akciğer pıhtısı)
-bypass ameliyatı sonrası
-anjiyoplasti sonrası
-kokain kullanımı
-kalp ritim bozukluğu
-hipertiroidi
-vaskülit
-şok
-yoğun egzersiz
-diyabet
-yanıklar
-sindirim sistemi kanamaları
-inme
Bu nedenle yüksek değerler saptandığında tanıyı doğrulamak için başka ek tetkiklere gereksinim vardır.
Troponin nasıl düşürülür?
Altta yatan hastalık tedavi edilirse troponin 7-14 gün içinde düşerek normal değerlerine döner. Hastalık tekrarlarsa troponinler yine yükselir. Troponin seviyeleri yüksekse ve EKG akut kalp krizini gösteriyorsa, anjiyoplasti ve muhtemelen stentlerle kateterizasyon gibi tedavi gerekli olabilir. Gerekli gördüğü takdirde koroner arter bypass grefti (CABG) ameliyatı için değerlendirme yapılabilir.
Kaynakça:
https://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/81767
https://medlineplus.gov/lab-tests/troponin-test/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/325415
https://www.healthline.com/health/troponin-levels
https://labtestsonline.org/tests/troponin
https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=troponin#:~:text=For%20example%2C%20the%20normal%20range,a%20rise%20in%20troponin%20levels.
https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/65832
-
Hocam troponinl 2.0 ng/L çıktı bunu ng/ml cinsinden çevirisi 0.002 ng/ml çıkıyor ama kafam karıştı sonucum için ne söyleyebilirsiniz
