Favori Uzmanlar / Kurumlar
author
Neslişah Yeğen UZMAN
SAĞLIK
MAKALE


DİŞ KÖK HÜCRELERİ NEDİR VE NE İŞE YARAR?
KÖK VE DİŞ KÖK HÜCRELERİ NEDİR VE NE İŞE YARAR? Kök hücreler, ilk gelişim evreleri ve büyüme süresince, tüm doku ve organ sistemlerinin oluşumu, gelişimi ve onarımından sorumludur. Büyümenin tamamlanmasıyla birlikte olgun doku hücreleri (örneğin cilt veya sinir hücreleri) arasında mevcudiyetlerini sürdürürler ve görevlerine onarıcı hücreler olarak devam ederler. Büyüme döneminde kök hücreler, dokuların doğal onarım ve yenilenme mekanizmasını oluştururlar. Cilt, kan, sindirim sistemi gibi hücrelerin döngüler halinde yenilenmesi; kırılan kemik dokusunun kaynaması veya felç sonrası hareket koordinasyonun geri kazanılması olgun dokularda mevcut kök hücrelin çoğalarak ve dönüşerek, ölen işlevsel doku hücrelerini yenileri ile tamamlamasının sonucudur. Dişlerin dentin ve pulpa (kök) bölümleri kendini yenileyebilmektedir. Bu durum, dişin doğal mekanizmasından kaynaklanmaktadır. Diş dokusunun işlevsel hücreleri, odontoblastlardır. Hafif veya orta dereceli bir hasar sonrasında, odontoblastlar mevcudiyetlerini korurlar ve hasarın giderilmesine yönelik yeni dentin üretimini gerçekleştirirler. Ancak ileri bir hasar sonrasında, mevcut odontoblastlar kaybolur. Yeni odontoblastlar, pulpa dokusunu korumak üzere hasar bölgesinin çevresinde üretilmeye başlanır. Bu sayede onarım süreci tamamlanır. Erişkin pulpa dokusunun odontoblastlara kaynaklık eden kök hücreleri, ilk defa 2000 yıllında Gronthos ve arkadaşları tarafından laboratuvar şartlarında saflaştırılarak tanımlanmıştır. Gronthos ve ark. tarafından diş kökenli kök hücreleri, dental pulp stem cells (diş pulpa kök hücreleri) olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında bu hücrelerin, hem laboratuvar koşullarında ve hem de hayvan deneylerinde özelliklerini koruyarak çoğalma ve farklılaşma yeterlilikleri gösterilmiştir. Diş kök hücrelerin en önemli özelliklerinden biri de sinir hücrelerine dönüşme yeteneklerinin diğer hücrelerden daha fazla olmasıdır. Günümüzde Dünya yaş ortalamasının artması Alzheimer, Demans ve Felç gibi hastalıkların daha fazla artmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla bu hastalıkların tedavisinde sinir hücrelerine dönüşebilen kök hücreler daha fazla önem kazanacaktır. Sonuç olarak diş kök hücrelerinin saklanması, ileriye dönük olarak hayati önem kazanmaktadır. Kalıcı dişler, süt dişlerinin köklerinin erimesi ve düşmeleri sonrasında süt dişlerinin yerlerini almaktadır. Toplam 20 süt dişinin yerine kalıcı dişlerin gelmesi 7 yıldan daha uzun bir süreyi kapsamaktadır. 2002 yıllında, dökülen süt dişlerinde, erişkin dişlerin barındırdığı kök hücrelerin bulunduğu gösterilmiştir. Kök hücreler, süt dişlerinden izole edilerek, çoğalama ve farklılaşma özellikleri belirlenmiştir. Yenileyici tedaviler, işlevsiz doku ve organların yenilenmesini amaçlamaktadır. Kök hücreler, en önemli doku yenileyici etmenler olarak karşımıza çıkmaktadır. Her dokudan yeterli miktarda ve kolaylıkla kök hücrelerin sağlanması mümkün değildir. Bu nedenle enfekte olmayan süt dişleri, yirmi yaş dişleri, ortodontik olarak çekilen premolar dişler önemli kök hücre kaynakları olarak korunmaları yararlıdır. Diş kaynaklı kök hücreleri, yakın gelecekte sinir sistemi, kemik, kıkırdak ve kas gibi dokuların yenilenmesinde ve bağışıklık sisteminin yeniden programlanmasında önemli rol üstleneceklerdir. HANGİ DİŞLERDEN KÖK HÜCRE ELDE EDİLİYOR? Çocuklarda tüm süt dişlerinden, enfekte olmadan alınması gereken tüm dişler(ortodontik olarak alinan premolar dişler vb) ve ergenlerde yirmi yaş dişlerinden kök hücre elde edilmesi mümkündür. Dişler, tercihen diş hekimi tarafından toplanmalıdır. Çekilen dişler koruyucu solusyona konulmalıdır. Dişler direk olarak süt içinde ya da buzdolabında muhafaza edildiğinde pulpadaki hücreler öleceğinden kök hücre izolasyonu mümkün olmaz. Dişlerin uzmanlar tarafından izole edilen pulpasından kök hücre ayrıştırma işlemi yapılabilir ve -196 derecede uzun süreli saklama yapılabilir.
İzleme 547
Etiketler : süt dişi diş kök hücresi diş

Gönderiye yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir! Giriş Yap

Önerilen Makaleler