Uçak Bakımı: Sorumluluk, Bilgi ve Tecrübe
Sivil havacılık günümüzde cazibesi giderek artan bir sektördür. Sivil havacılık sektöründe yer alan tüm kurum ve kuruluşlar öncelikle uluslararası ve ulusal kanunlara uygun olarak faaliyet göstermelidir.
Uçak bakımı “0”(sıfır) hata ile yapılması gereken hayati önem taşıyan bir görevdir. Bakımda meydana gelen en ufak hata faciaya neden olabilir. Bunun için bakım süreci esnasında, tüm kurallara harfiyen uyulmalıdır. Havacılığın “güvenlik önce gelir = safety comes first” felsefesine göre, bakım talimatlarının bu kapsamda ana ilkesi uçuş emniyetidir. Uçakların teknik olarak güvenli bir şekilde uçuşa hazır olması uçuş emniyeti açısından kritik önem taşımaktadır.
Bakım yapılırken bakım planlarına, bakım el kitaplarına, üretici ve havacılık otoritesinin talimatlarına göre gerekli işlemler yapılır. Tüm bu talimatlar uçuş güvenirliğini arttırmak ve emniyeti sağlamak amacıyla zamanla ortaya çıkmış talimatlardır.Uçuş emniyeti tüm sivil havacılık kuruluşlarının birinci öncelikli hedefi olmuştur. Lisanslı uçak bakım mühendisleri olarak en önemli sorumluluğumuz, uçakları emniyetli bir şekilde her an uçuşa hazır bulundurmaktır.
Havayolu taşımacılığının önemi her geçen gün artmaktadır, bu yüzden uçuş emniyeti ve buna bağlı olarak sefer saatinde gecikme ve sefer iptallerinin azaltılması önem kazanmaktadır.Sefer saatinde gecikme veya uçuşun iptal olduğunda ‘’teknik sebeplerden dolayı veya uçak arızalandı’’ diye söylenir.
Peki, uçaklar nasıl arızalanıyor ?
Arızanın tanımı, uçuşa elverişliliğin anlaşılması açısından önemlidir. Uçak arızası ; uçağın bileşenlerinden kompleks parçaların tamamen çalışmaması veya performansının düşmesidir. Meydana gelen arıza veya hasarlar uçuşun gecikmesine, iptal olmasına ya da ölümcül uçak kazalarının meydana gelmesine neden olabilmektedir.
Arızaların meydana gelmesini önlemek ve ortaya çıkacak olumsuz sonuçları engellemek amacıyla, uçak ve parçalarının performansı izleniyor, bazı arıza işlemleri yapılıyor ve uçuş faaliyetleri için bazı hedefler ortaya konuluyor.
Uçaklarda çalışırken arıza tespiti yapmanın zorluluğunu şöyle açıklamak istiyorum ; uçaklarda elektrik kablo bağlantı sisteminin binlerce kilometre uzunluğunda ve gömülü olması, uçaklarda uygunsuzlukların bulunmasını ve arıza tespitini zorlaştırmaktadır. Arıza tespiti saatlerimizi aldığı gibi günlerce de sürmektedir. Uçak bakım sektöründe çalışanları strese sokan ve bakım faaliyetleri sırasında istemdışı hatalara neden olan faktörlerden biri de zaman baskısı kavramıdır.Bu faktör uçak bakımında çalışmanın ve sorumluluk almanın kolay olmadığını göstermektedir.Sorumluluk almaya başlamak için kişinin daha çok bilgiye, özgüvene ve cesarete ihtiyacı olacaktır.Bunlar için de kendinizi sürekli gelişen teknolojiye paralel olarak güncel tutmanız gerekiyor.
Peki, uçtuğumuz devasa uçakların bakımları nasıl oluyor?
Uçaklar; emniyet, uçuşa elverişlilik ve bakım kolaylığı için tasarlanmıştır. Bakım kendi içerisinde, farklı kategorilerde önleyici bakım, planlı bakım, plansız bakım, üs bakım, hat bakım, günlük bakım, haftalık bakım vb. gibi alt gruplara ayrılır.
Bakım programı; bir uçağın sürekli olarak uçuşa elverişli şartlarda olmasını sağlayacak uçak yapısı, sistemleri, komponentleri ve motorları ile ilgili olarak takip edilmesi gereken programdır. Bakım programında uçağa uygulanacak bakım tipleri ve periyotları belirtilir. Uygulanan bakımların içeriği, süresi bakıma alınan uçağın tipine ve uçuş süresine bağlıdır.
Bir bakım programını planlı olarak ve prosedürler kapsamında gerçekleştirmek hayati önem taşımaktadır. Uçağı planlı ve büyük bakıma aldığımızda bakım çıkışında tüm sistemler ve motorlar dahil detaylı bir test programından geçirilir ve tüm sonuçlar uçak bakım kitaplarında tarif edildiği şekilde olumlu ise uçak sefere verilir.
Uçak bakımı çok büyük önem ve dikkat hususunda yapılmalıdır. Airbus/Boeing gibi uçak üreten firmalar ürettikleri uçaklarla birlikte bir bakım kitabı oluşturur. Bu kitapta, uçak bakımının bütün detayları, bakım esnasında yapılması gereken işlemler sırasıyla verilmektedir. Bakım talimatlarının yazılı olması, her ayrıntının uçak arıza defterinde kaydının olması gerekmektedir.
Uçak bakımında, birbirinden farklı ve zorlu pek çok görevi yerine getiren lisanslı uçak bakım mühendisleri, belli kurallar ve sınırlar çerçevesinde bir arada çalışmaktadırlar. İletişim ve takım çalışması gerektiren uçak bakım faaliyetleri, uçuş ekibinin görevini emniyetli ve kazasız bir şekilde yerine getirmesiyle asıl amacına ulaşır.
Bizim meslek zordur. Zor olduğu kadar da ciddi bir iştir. Öyle karşıdan göründüğü gibi değildir. Herkesin bilmediği, merak ettiği olayların bazen tam içinde olursunuz. Başarı tek başına bir tanıma sahip olmayan bir kavram. Bu mesleği büyülü yapan da işte budur.
