Karmaşıklık (devam)
Günlük hayatta kullanılan 'karmaşıklık' kelimesi gözlemlerime göre çoğu zaman gerçek anlamını ıskalamakta ve 'karışıklık' ile karıştırılmaktadır.
Bir problemin veya prosesin karmaşık olup olmadığını anlamak için 3 sorulu bir filtre yardımcı olacaktır.
1. Başarı tanımlanabilir mi ? Bu cevap HAYIR ise ortada bir karmaşıklık söz konusudur.
2. İlk sorunun cevabı EVET ise başarı faktörlerinin bilinip bilinmediğini sorgularız. Cevaptan emin değilsek veya şüphemiz varsa karmaşık bir problem veya sistem ile karşı karşıyayız demektir.
Karışık problemler ise, karmaşıklığın aksine, başarının tanımlanabilir olduğu, faktörlerin bilindiği ve kesinlik gerektiren problemlerdir. Örnek : Bir muhasebecinin hazırlamakla sorumlu olduğu bilanço 'karışık' bir iştir. Bilançolar tüm dünyada aynı tanımla, aynı kriterlerle hazırlanır. Bilançolar 100 muhasebeci tarafından hazırlansa dahi hepsi aynı kesinliği sahip olmalıdır.
Pazarlama ekiplerinin işlerine göz attığımızda ise bir muhasebeciye oranla çok daha az bilinenle ( veya bilindiği kabülüyle) harekete geçildiğini gözlemleyebiliriz. Yeni bir ürün lansmanı yapıldığında ürünün satış ve bilinirlik göstergeleri için hedefler belirlenmiş olsa dahi başarı kriterleri subjektif olmaktan kurtulamaz. Bunun sebebi gerek dağıtım ağı aktörlerinin gerekse de tüketicinin sofistike ihtiyaçlarından kaynaklanan oynaklıktır. Ürünün lansmanından önce yapılan tüketici fokus grup çalışmalarının tam aksine sonuçların alınması hiçte süpriz olmayacaktır zira başarı kriterlerini etkileyen fiyat,dağıtım etkinliği,promosyon,bilinirlik,ürün kalitesi,marka imajı...vs gibi birbirleriyle de etkileşimde bulunan kriterler mevcuttur. Örneğin TV reklamlarıyla kitlesel bir bilinirlik yakalansa dahi satış ekibine gerekli teşvik yapılmadığı için dağıtım performansı yetersiz kalabilir. Karmaşık sistemlerin temel dinamiklerinin bilinmemesi nedeniyle birçok organizasyon oynaklıkları hatalı yorumlayarak kaynaklarını hatalı olarak kullanır.
Bugün karmaşık-karışık ayrımı ile ilgili pragmatik bir filtre paylaşmak istedim, takip eden makalelerde karmaşıklığın büyülü dünyasına daha yakından bakacağız...
