MASALLARIN TÜRKÇE ÖĞRETİMİNE FAYDALARI
Türkiye Dünya’ya açılmaya başlamıştır, bu nedenle Türkçe öğretimi daha büyük bir önem teşkil etmektedir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretimine fayda sağlayan ilk eserimiz Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan Divanü Lügat’it Türk eseridir. Bu alanda kuramsal olarak henüz belli olan bir sistem bulunmamaktadır. Çünkü bu alan gelişmekte olan bir alandır.
Günümüzde bilgiye ulaşmak artık çok kolaydır. Teknolojik imkanlar sayesinde toplumda yaşayan her birey bilgiye ulaşmaktadır ama bilgiye ulaşmak bireyin dil becerisine bağlıdır. Dil toplumda yaşayan bireylerin yaşamlarını kolaylaştıran, onları bir arada tutan, düşündüklerini anlamlaştırmalarını ve paylaşmalarını sağlayan en önemli ögedir.
Her dilin, evreni farklıdır. İnsanlar Dünya’ya geldikleri anda kendilerini bir dilin içinde bulurlar. Bu onların anadilidir. O dilin ses sistemini öğrenir, sözcüklerini kavrar ve konuşmaya başlar. (Adalı, 1983, s. 31). Zihnimizde oluşturduğumuz kavramları başkalarına aktarmak için anadilimizden faydalanırız. Zihnimizde oluşan bu kavramları dile döktüğümüzde anadilin önemi bu noktada ortaya çıkmaktadır. Çünkü bireyler, yaşadıkları olayları, karşılaştıkları durumları kendi pencerelerinden yola çıkarak anlatırlar. Bu nedenle anadil eğitimi oldukça önemli bir yere sahiptir. (Özbay, 2002, s. 107).
Günümüzde insanlar, çalıştıkları sektöre göre ikinci bir dil öğrenmeye ihtiyaçları olduklarını söylemişlerdir. Yabancı dil öğrenmek herkes için gerekli bir hal gelmiştir. (Göçer, 2009, s. 28).
Divanü Lügati’t Türk, Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. İki dilli bir sözlüktür
Gramer kurallarını vermekten ziyade bol bol örnek verilerek Türkçeyi öğrenenlere anlatılmak istenen sezdirilmelidir. Örnek açık ve anlaşılır olmalıdır.
Dil öğrenmede metinlerin, atasözlerinin, deyimlerin etkisi çok büyüktür ve önemlidir.
Dil öğrenen bireyler o dilin ait olduğu kültürü de öğrenirler. Bu nedenle Kaşgarlı Mahmut Araplara Türkçeyi öğretirken aynı zaman da kültürü de öğretmeyi başarmıştır.
Dil öğreniminde “tekrar” oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle dil öğretirken Kaşgarlı Mahmut, lügatında tekrar tekrar kuralları yinelemiştir.
Kaşgarlı Mahmut, dil öğretme metotlarını bulmak için ara ara lügatını yazdırmayı durdurmuş en iyisini bulana kadar yazmaya devam etmiştir.
Divanü Lügati’t Türk XI. Yüzyılda Karahanlı Türkçesiyle yazılan bir eserdir. Kaşgarlı Mahmut; Türkçenin fonetik yapısını, anlam yapısını, Türkçenin dönemi içindeki durumunu, Türk kültürünü eserinde ele almıştır. (Hengirmen, 1993, s. 3-4).
Türkçe öğretimi için kullanılan bir diğer kaynak Codex Cominicus’tur. Kıpçak Türkçesiyle yazılan bu eserde amaç Kıpçak Türkleri arasında Hristiyanlık dinini yaymaktır. Bu eserde İncil’den kıssalar bulunur, atasözleri, bilmeceler vb. türler de yer almaktadır. Bu durum Türk dilini de öğretmek amacıyla yazıldığını da gösterir. Ancak bu sözlük misyonerler tarafından Hrsitiyanlığı yaygınlaştırmak için kullanılmıştır. (Karakuş, 2006, 21).
Eski Anadolu Türkçesi dönemi ise Türk dilinin gelişimi için en önemli dönemlerinden biridir. Karamanoğlu Mehmet Bey’in yayımladığı bir ferman bulunmaktadır: “Bugünden sonra divanda, bergâhta, dergahta, Türkçeden başka bir dil kullanılmayacaktır.” Emriyle emriyle yeni bir dönem bir başlamıştır. Bütün devlet adamları, sanatçılar Türkçeye yönelmişlerdir. Türkçenin ana dil olarak öğretimi büyük bir önem kazanmaya başlamıştır. Türkçe öğretiminin ilk temel kaynağı Divanü Lügat’it Türk adlı eserdir. Bu eser kendisinden sonraki dönemler için de büyük bir ilham kaynağı olmuştur.
Bir diğer önemli çalışmalardan birisi de Muhakemat’ül Lügateyn adlı eserdir. Ali Şir Nevai tarafından yazılmıştır. Bu sözlükte ise Türkçe ile Farsça karşılaştırılmıştır ve Türkçenin Farsçadan daha üstün bir dil olduğuna dikkat çekerek bu teorisini ispatlamaya çalışmıştır. (Barın, 2002, s.122).
KAYNAKÇA
BARIN, Erol (2009). Yabancılara Türkçe Öğretimi Amacıyla Yazılan 'Ecnebilere Mahsus' Elifbâ Kitabı Üzerine. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 121-136.
BENGİRMEN, M. (1993). Türkçe'nin Yabancıl Dil Olarak Öğretimi. Dil Dergisi.
BEYDABA. (2019). Kelile ve Dimne. İz Yayınları.
GÖÇER, A., & MOĞUL, S. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimine Hakkında Yapılan Çalışmalara Genel Bir Bakış. Electronic Turkish Studies, (6)3
KARAKUŞ, İ. (2006).Atatürk Dönemi Eğitim Sisteminde Türkçe Öğretimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
ÖZBAY, Murat (2002). Kültür Aktarımı Açısından Türkçe Öğretimi. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 602, 112-120.
